Występowanie
zająca (i jajka) w obrzędach Wielkiej Nocy Joseph Henderson w
znakomitej książce "Człowiek i jego symbole" objaśnia
następująco:
"Ukrzyżowanie
Chrystusa w Wielki Piątek wydaje się na pierwszy rzut oka należeć
do tego samego wzorca symboliki płodności, jaki można odnaleźć w
rytuałach poświęconych innym „zbawcom” takim jak: Ozyrys,
Tammuz (Dumuzi) i Orfeusz. Oni również mieli boskie lub półboskie
narodziny, zostali zabici i odrodzili się. W rzeczywistości
należeli do religii cyklicznych, w których śmierć i odrodzenie
króla-boga było odwiecznie powracającym mitem.
Zmartwychwstanie Chrystusa w Wielkanocną Niedzielę jest jednak zdecydowanie mniej satysfakcjonujące z rytualnego punktu widzenia, ponieważ Chrystus wstąpił do nieba, aby zasiąść po prawicy Boga Ojca – Jego zmartwychwstanie wydarzyło się raz i na zawsze.
Zmartwychwstanie Chrystusa w Wielkanocną Niedzielę jest jednak zdecydowanie mniej satysfakcjonujące z rytualnego punktu widzenia, ponieważ Chrystus wstąpił do nieba, aby zasiąść po prawicy Boga Ojca – Jego zmartwychwstanie wydarzyło się raz i na zawsze.
To właśnie ta finalistyczna koncepcja chrześcijańskiego zmartwychwstania (chrześcijańska idea Sądu Ostatecznego zawiera w sobie podobnie „zamknięty” motyw) odróżnia chrześcijaństwo od innych mitów króla-boga. Było to zdarzenie jednokrotne, a rytuał wyłącznie je upamiętnia. Lecz właśnie owo poczucie ostateczności jest prawdopodobnie powodem, dla którego wcześni chrześcijanie znajdujący się pod wpływem tradycji przedchrześcijańskich czuli, że chrześcijaństwo potrzebowało uzupełnienia elementami starszego rytuału płodności. Potrzebowali powtarzającej się obietnicy odrodzenia i to właśnie symbolizują wielkanocne jajko i zając."
(...)
w nieco innym kontekście kulturowym:
"Kolejną
postacią jest Zając. Podobnie jak Trickster (którego zwierzęce
przedstawienia są u niektórych Indian amerykańskich reprezentowane
także przez Kojota) początkowo występuje w formie zwierzęcej. Nie
osiągnął jeszcze dojrzałej ludzkiej postaci, tym niemniej pojawia
się jako twórca ludzkich kultur oraz transformer. Winnebago wierzą,
że ofiarowując im słynne rytuały uzdrowicielskie, stał się ich
zbawcą oraz kulturowym bohaterem. Dr Radin twierdzi, iż mit ten był
na tyle potężny, że w czasach, kiedy chrześcijaństwo zaczęło
przenikać do ich plemienia, członkowie rytuału pejotlowego nie
bardzo chcieli się rozstać z Zającem. Zmieszał się z postacią
Chrystusa, a niektórzy z członków plemienia przekonywali, że nie
potrzebują Chrystusa, bo przecież mają już Zająca."
"Orfeusz
zarówno w postaci dobrego pasterza, jak i mediatora zwraca na siebie
uwagę zrównoważeniem pomiędzy religią dionizyjską a
chrześcijaństwem. Zarówno Dionizos, jak i Chrystus występują w
podobnych rolach, aczkolwiek – jak już wspomniałem – odmiennie
zorientowanych w czasie i przestrzeni: jeden reprezentuje cykliczną
religię wywodzącą się ze świata chtonicznego, a drugi boską
oraz eschatologiczną (lub ostateczną). Te serie zdarzeń
inicjacyjnych, wywodzących się z kontekstu religijnej historii, są
nieustannie powtarzane z praktycznie wszelkimi możliwymi
indywidualnymi wariacjami w marzeniach sennych oraz fantazjach
współczesnych ludzi."
z
kolei moja koleżanka ze Szwajcarii – Ania Kohli dodaje:
Zajac
byl towarzyszem, wzglednie alter ego poganskiej, saksonskiej bogini
Eostre, Ostary. Ten ksiezycowy zajac byl synonimem wielu wschodnich i
zachodnich bogin. O Eostre i przejeciu jej swieta pisal w VII wieku
mnich Beda. Kroliki i zajace byly symbolem plodnosci i odnowienia,
podobnie jak malowane na czerwono jajka. Zajac towarzyszyl rowniez
Afrodycie. W Starym Testamencie krolik uosabia zlo. I podobnie byl
prezentowany w sztuce sredniowiecznej. Czasami tylko biale kroliki
pojawiaja sie na poszczegolnych obrazach, towarzyszac roznym swietym
oraz Marii i Jezusowi. Moga byc interpretowane jako przedstawienie
niewinnosci. Wierzono, ze zajace rozmnazaja sie przez partenogeneze,
a to ze zyly pod ziemia, wiazano czesto z grobem Chrystusa. Tak ze,
symbolika nie jest calkiem jednoznaczna. Biale sa o.k, szare, albo
czarne sa zwiazane z rozwiazla seksualnoscia. Rowniez inne boginie
germanskie i nordyckie mialy za towarzyszy zajace, Freja, Frigg,
Holle.
Zajac odgrywa spora role w mitologii i folklorze celtyckim. Ma powiazania z Innym Swiatem, ktory mozna odwiedzic przez pewne jeziora, wzgorza, moczary, pieczary, cairns itd. Tylko tyle. O zajacu mozna by bylo godzinami.
Zajac odgrywa spora role w mitologii i folklorze celtyckim. Ma powiazania z Innym Swiatem, ktory mozna odwiedzic przez pewne jeziora, wzgorza, moczary, pieczary, cairns itd. Tylko tyle. O zajacu mozna by bylo godzinami.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz